تیک تۆک لە ئەمریکا بەرەو کوێ دەچێت؟!

سەرۆکی ئەمریکا دۆناڵد ترامپ ڕایگەیاندووە کە ئەم هەفتەیە گفتوگۆ لەگەڵ چین دەستپێدەکات لەسەر ڕێکەوتنێک بۆ یەکگرتنی تیک تۆک. ئەمە لە دوای ئەوەی بۆ جاری سێیەم مەرجی کاتی قەدەغەکردنی ئەپلیکەیشنەکەی درێژکردەوە. ترامپ بە گوتەی خۆی "نزیکەین لە ڕێکەوتنێکی تەواو" هەیە لەسەر تیک تۆک، بەڵام هیچ وردەکارییەکی زیاتری ڕون نەکردەوە.

لە کاتێکدا تیک تۆک بە گوتەی شیکارکەری بازاڕ جێریمی گۆڵدمان "پلانی بڵاوکردنەوەی وەشانی ئەمریکی" هەیە بۆ ڕێزگرتن لە یاساکانی ئەمریکا، بەڵام ئەگەر ئەم وەشانە بەبێ خوارزمیەتی ڕەسەنی تیک تۆک بڵاو بکرێتەوە، ئەوا "تیک تۆک نابێت بە تیک تۆک". ئەمەش دەبێتە هۆی لەدەستدانی تایبەتمەندییە کەسیکراوەکانی کە بەکارهێنەرانی ئەپڵیکەیشنەکە سەرسام دەکات. گۆڵدمان زیادیکردووە کە "ئەوە کارێکی ئاسان نییە ملیۆنان کەس قەناعەت بکەیت ئەپێکی نوێ دابگرن".

لە ئەمریکا، سەرەڕای نەبوونی بنچینەی یاسایی ڕوون، ترامپ بەردەوامە لە درێژکردنەوەی مەرجی کاتی قەدەغەکردنی تیک تۆک. ئەمەش کاتێکی زیاتر بۆ ئەمریکا دابین دەکات بۆ گەیشتن بە ڕێکەوتنێک کە خاوەندارێتی ئەپڵیکەیشنەکە بگۆڕێت بۆ خاوەنێکی ئەمریکی. تا ئێستا هیچ داوای یاسایییەک نەخراوەتە بەردەم ئەم تەمدیدە یاساییە، لە کاتێکدا ترامپ خۆی زیاتر لە ١٥ ملیۆن شوێنکەوتووی لە تیک تۆک هەیە و پێشوازی لە ڕۆڵی ئەم پلاتفۆرمە کردووە لە ناساندنی بە نەتەوەی گەنج.

لە ئێستادا تیک تۆک بەردەوامە لە کارکردن بۆ ١٧٠ ملیۆن بەکارهێنەری ئەمریکایی. کۆمپانیا تەکنۆلۆژییە گەورەکانی وەک ئەپڵ، گووگڵ و ئۆراکڵ بەردەوامن لە پشتگیری لە ئەپەکە لەسەر بنەمای بەڵێنی وەزارەتی دادوەری ئەمریکا کە سزای قورسیان بۆ ڕێگا نەگرێت.

ڕەنگە ناکۆکی لە ناو خەڵکی ئەمریکا زیاتر بێت لەسەر ئەم بابەتە بە بەراورد بە دوو ساڵ لەمەوبەر. بەپێی ڕاپۆرتێکی نوێی پەیمانگای پیو، نزیکەی یەک لەسەر سێی ئەمریکییەکان پشتگیری لە قەدەغەکردنی تیک تۆک دەکەن کە کەمترە لە ڕێژەی ٥٠% لە ئازاری ٢٠٢٣. نزیکەی هەمان ڕێژە ڕەتیان کردووەتەوە و ڕێژەیەکی هاوشێوەش دڵنیا نین لە بۆچوونی خۆیان. نزیکەی ٨٠٪ی ئەوانەی پشتگیری لە قەدەغەکردن دەکەن، هۆکاری سەرەکی بڕیاری خۆیان بە مەترسی دانرانی زانیاری کەسی بەکارهێنەران دەزانن.

ترامپ ڕایگەیاند کە ئەمریکا پێشنیارەکە بۆ پرێسیدێنت چین شی جینپیڵ یان نوێنەرەکانی لە دووشەممە یان سێشەممە ڕابگەیەنێت. ئەو گوتی کە "لەوانەیە" پێویست بە ڕەزامەندی چین بێت. کاتێک پرسیاری لێکرا ئایا دڵنیایە لەوەی چین ڕازی دەبێت، وتی: "دڵنیا نیم، بەڵام پێم وایە". ئەو زیادیکردووە کە ئەمریکا "پارەیەکی زۆر دەباتەوە ئەگەر ڕێکەوتنەکە جێبەجێ ببێت".

لە کاتێکدا نەزانراوە ئایا کۆمپانیای بایت دانس پلانی فرۆشتنی تیک تۆکی هەیە، چەندین کڕیاری ئەگەری خۆیان نیشان داوە لەم مانگانەی دواییدا. یاریدەدەرانی جەی دی ڤانس، جێگری پرێسیدێنت کە بەرپرسیارێتی ئەم کارە بۆ دەسپێردراوە، لەگەڵ هەندێک لە کۆمپانیاکان وەک پرپلێکسیتی ئەی ئای گفتوگۆ دەکەن. لە کانوونی دووەمدا پرپلێکسیتی پێشنیارێکی بۆ بایت دانس نارد کە کارەکانی خۆی لەگەڵ تیک تۆک یەکدەخست لە ئەمریکا.

لەنێو کڕیارە ئەگەرییەکانی دیکەدا، کۆمەڵەیەکە کە لەلایەن میلیاردر فرانک مەکۆرتەوە ڕێکخراوە. ئەم کۆمەڵەیە ٢٠ ملیار دۆلاری نەقدیان پێشکەش کردووە بۆ کڕینی تیک تۆک لە ئەمریکا. ئەگەر سەرکەوتوو بن، پلانیانە کە ئەپەکە بە تەکنەلۆژیای بڵۆکچەین دیزاین بکەنەوە کە بە گوتەییان کۆنتڕۆڵی زیاتری بەکارهێنەران لەسەر زانیارییەکانی خۆیان دەبەخشێت. لەنێو کڕیارە ئەگەرییەکانی دیکەشدا کۆمپانیاکانی ئۆراکڵ و بڵاکستۆن هەن.