گەورەترین وڵاتی جیهان بەرەو قەدەغەکردنی واتساپ و جێگرتنەوەی بە MAX

ئەندامێکی بەرچاوی پەرلەمانی ڕووسیا، کە تایبەتە بە ڕێکخستنی بەشی تەکنۆلۆژیای زانیاری، ڕایگەیاند کە واتساپ پێویستە خۆی ئامادە بکات بۆ جێهێشتنی بازاڕی ڕووسیا. ئەو ئاماژەی بەوەشدا کە ئەپلیکەیشنی پەیامناردنی واتساپ (کە خاوەنداریەتی کۆمپانیای مێتا دەکرێت) لەوانەیە بخرێتە لیستی ئەپە قەدەغەکراوەکان.

سەرۆک ڤلادیمیر پوتین مانگی پێشوو یاسایەکی واژۆ کرد کە ڕێگە بە گەشەپێدانی ئەپلیکیشنێکی پەیامناردنی دەدات کە لەلایەن حکومەتەوە پشتگیری دەکرێت و بە خزمەتگوزارییە حکومییەکان تێکەڵ دەکرێت. ئەمە بەشێکە لە هەوڵی ڕووسیا بۆ کەمکردنەوە پشت بەستن بە پلاتفۆرمەکانی وەک واتساپ و تێلێگرام.

ئەنتۆن گۆرێلکین ، جێگری سەرۆکی لیژنەی تەکنۆلۆژیای زانیاری لە پەرلەمانی ڕووسیا (دوما)، لە پۆستێکی تێلێگرامدا ڕایگەیاند: *"کاتی ئەوە هاتووە کە واتساپ خۆی ئامادە بکات بۆ جێهێشتنی بازاڕی ڕووسیا." ئەو باسی لەوەش کردووە کە ئەپلیکەیشنی نوێی حکومی (MAX) دەتوانێت بەشێکی زۆری بازاڕ بگرێتە ئەستۆ ئەگەر واتساپ ڕووسیا بەجێبهێڵێت.

واتساپ لەلایەن ٦٨٪ی دانیشتوانی ڕووسیا بەکارهێنراوە، کە گەورەترین وڵاتی جیهانە لە ڕووی ڕووبەرەوە. گۆرێلکین زیادیکرد: *"کۆمپانیای مێتا وەک ڕێکخراوێکی توندڕەو لە ڕووسیا دەناسرێت."

قەدەغەکردنی مێتا لە ڕووسیا

پلاتفۆرمەکانی فیسبووک و ئینستاگرام (کە خاوەنداریەتی مێتاکراوە) لە ساڵی ٢٠٢٢ەوە لە ڕووسیا قەدەغەکراون، کاتێک ڕووسیا هەزاران سەربازی نارد بۆ ئوکراینا.

هەروەها، پەرلەمانی ڕووسیا چەند گۆڕانکاری یاسایی کردووە کە بڕیارە سزای دارایی (هەتا ٥٠٠٠ ڕووبڵ – نزیکەی ٦٣ دۆلار) بەسەر ئەو کەسانەدا بسەپێنرێت کە بەدوای ناوەڕۆکی "توندڕەو" بگەڕێن لەسەر ئینتەرنێت. ئەمە تەنها پلاتفۆرمەکانی وەک فیسبووک و ئینستاگرام ناگرێتەوە، بەڵکو چالاکوان و ڕکابەرە سیاسییەکانیش دەگرێت.

مەترسی بۆ ئاسایشی نەتەوەیی

ئەندامانی پەرلەمانی ڕووسیا باسیان لەوە کردووە کە بوونی واتساپ لە ڕووسیا "پێشێلکاری یاسایی بۆ ئەمنی نەتەوەیی"ە. دیمتری پێسکۆڤ، ڕاوێژکاری پوتین، ڕایگەیاند کە هەموو خزمەتگوزارییەکان پێویستە یاساکانی ڕووسیا ڕێزبنن.

هەوڵی ڕووسیا بۆ "سەربەخۆیی دیجیتاڵی"

ڕووسیا بۆ ماوەیەک هەوڵیداوە خزمەتگوزارییە خۆماڵییەکان بەرەوپێش ببات. بەڵام ڕەخنەگران دەترسێن کە ئەپلیکەیشنی نوێی حکومی (MAX) چاودێری بەکارهێنەرانی بکات. هەروەها، ئەگەری هەیە ڕووسیا خێرایی واتساپ هێواش بکاتەوە تا بەکارهێنەران بەرەو ئەپلیکەیشنی نوێ ڕابکێشێت.

کاریگەری ئەم قەدەغەکردنە

لە ساڵی ڕابردوودا، یوتیوب (کە خاوەنداریەتی کۆمپانیای ئەلفابێت کراوە) بەشێکی زۆری بەکارهێنەرانی ڕووسیای لەدەستدا، کە ژمارەیان لە ٤٠ ملیۆنەوە کەمبووەتەوە بۆ نزمتر لە ١٠ ملیۆن. هۆکاری ئەمەش خێرایی هێواشی ئینتەرنێتی ڕووسیایە.

پوتین فەرمانی دا کە تا ١ی ئەیلوولی ٢٠٢٤ حکومەت ڕێگایەک بدۆزێتەوە بۆ سنوردارکردنی بەکارهێنانی نەرمەکالای بیانی، بەتایبەت ئەوانەی لە وڵاتانی "ناودۆست" دروستکراون.

لە هەمان کاتدا، کۆمپانیای VK (کە لەلایەن حکومەتەوە کۆنتڕۆڵ دەکرێت و خزمەتگوزارییە دیجیتاڵییەکانی وەک VK Video گەشەپێداوە) بەرزبوونەوەی ١.٩٪ی بەهای پشکی بەخۆوە بینی.